ग्रामसेवक (ग्राम विकास अधिकारी) हा राजस्थान, महाराष्ट्रात ग्रामपंचायतीचा सचिवम्हणून काम करत असतो. ग्रामपंचायत (लिप्यंतर. ‘ग्राम परिषद’) किंवा ग्रामपंचायत ही एकमेव तळागाळातील पातळी आहे जी ग्रामपंचायतीच्या राज्याने ग्राम स्वराज्य यंत्रणेची औपचारिकरित्या औपचारिकरित्या स्थापना केली आणि ग्रामपंचायतीच्या छोट्या शहर पातळीवर सरपंच निवडले.
राष्ट्रीय पातळीवर स्थानिक बाबींबद्दल व्यवहार करण्याचे अयशस्वी प्रयत्नांमुळे 1992 मध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थेसाठी यापूर्वी वापरल्या गेलेल्या उद्देशाने पंचायतंचा पुनर्निर्मिती. भारतात जवळपास 250,000 ग्रामपंचायती आहेत
रचना
ग्रामपंचायती पंचायत राज संस्था (पीआरआय) च्या खालच्या पातळीवर आहेत, ज्यांचा कायदेशीर अधिकार 1993 मधील 73 व्या घटनादुरुस्ती आहे, ज्याचा संबंध ग्रामीण स्थानिक सरकारांशी आहे.
जिल्हा (किंवा शिखर) स्तरावर पंचायत
मध्यंतरी स्तरावर पंचायत
बेस स्तरावर पंचायत
ग्रामपंचायत प्रभागांमध्ये विभागली गेली आहे आणि प्रत्येक प्रभाग प्रभाग सदस्याद्वारे किंवा आयुक्तांनी प्रतिनिधित्व केला आहे, तसेच त्यांना पंच किंवा पंचायत सदस्य म्हणून संबोधले जाते, जे ग्रामस्थांद्वारे थेट निवडले जातात. पंचायतीचे अध्यक्ष सरपंच म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या गावचे अध्यक्ष असतात. निवडलेल्या प्रतिनिधींचा कार्यकाळ पाच वर्षांचा आहे. पंचायत सचिवांनी पंचायत कामकाजावर देखरेख ठेवण्यासाठी राज्य सरकार नेमलेला एक निवडलेला प्रतिनिधी असतो
निवड
ग्रामसेवकाची जिल्हा निवड मंडळातर्फे केली जाते. तो ग्राम पंचायतीचा सचिव म्हणून काम करतो
कामे
1. कर वसुली करणे
2. वसुलीतून गावविकासाची कामे करणे,
3. पाणीपुरवठा,
4. साफ सफाई,
5. दिवा बत्ती, इत्यादी कामे करणे.
6. जन्म पंजीयन
7. मर्त्यु पंजीयन
8. विवाह पंजीयन
9.घर पट्टा।
10. ग्रामीण विकास
11. महानारेगा
12. ग्रामपंचायतीत सचिव ।
13. स्वच्छ भारत मिशन
14. ग्राम सभा
15. 29 विभागांची कामे पहा।
16. ग्रामपंचायतीचे दैनंदिन कामे पार पाडतात. १७. ग्रामपंचायतीची महत्त्वाची कागदपत्रे व हिशोब
सांभाळत.
विविध योजना राबविणे उदा.
1. महानरेगा
2. स्वच्छ भारत मिशन
3. 14वा वित्त आयोग.
4. प्रधान मंञी आवास योजना
5. स्मार्ट गाव
6. ग्राम सभा सचिव
निवृत्ती
राजस्थान, महाराष्ट्र ग्रामसेवक वयाच्या ५८ व्या वर्षी पदावरून निवृत्त होत असत
